در دنیای سخت افزار کامپیوتر اسم های زیادی به گوشتان میخورد. نام سخت افزار هایی همچون پردازنده گرافیکی، مادربرد، CPU و هارد ssd که در بازار به گوش می‌رسد. برای خرید قطعات سیستم باید به نکات مختلفی توجه کنید. درایو ssd یکی از قطعات مهم برای ذخیره سازی است و خرید ssd هم اهمیت زیادی برای افرادی دارد که به سیستم خود اهمیت می‌دهند.

درایو ssd چیست؟

بهتر است ابتدا اطلاعاتی راجب درایو ssd بدانیم. خود لغت ssd مخفف Solid State Drive است. در واقع ssd یک حافظه ذخیره سازی است که در سیستم هایی از قبیل لپ تاپ ها و کامپیوتر ها استفاده می‌شود. حافظه ssd  می‌تواند همانند هارد دیسک به عنوان حافظه ذخیره سازی اصلی سیستم قرار بگیرد. البته ssd نسبت به هارد دیسک مزایای بهتری دارد. هارد دیسک ها به دلیل داشتن قطعات مکانیکی در برابر لرزش و ضربه حساس و کند هستند. اما خب حافظه ssd از قطعات غیر متحرک و تراشه هایی به نام NAND برای ذخیره سازی استفاده می‌کنند و برخلاف هارد دیسک ها کاملا الکترونیکی هستند.

مهم ترین ویژگی ssd سرعت فوق العاده بالای آن است. اگر از لودینگ های طولانی مدت بازی ها و طولانی شدن انتقال فایل ها و اجرای برنامه های سیستم در عذاب هستید، قطعا یک ssd مناسب می‌تواند بسیار کمک کننده باشد. ssd ها نسبت به هارد دیسک ها مصرف کمی دارند و در عوض سرعتشان تا 15 برابر در خواندن و نوشتن بیشتر است و همچنین زمان دسترسی کمی هم دارند. البته یک حافظه ssd نسبت به یک هارد دیسک در ظرفیت یکسان قیمت بیشتری دارد. شما می‌توانید در سیستم خود از یک ssd و یک هارد دیسک در کنار هم به طور همزمان استفاده کنید که در این شیوه از ssd برای نصب ویندوز، درایو ها و برنامه ها کمک می‌گیرند و هارد دیسک را برای ذخیره و نگهداری فایل ها اختصاص می‌دهند. همچنین می‌توانید از یک ssd به صورت مجزا و حافظه اصلی سیستم خود بهره ببرید. از آن جایی که ssd ها هارد دیسک نیستند پس گفتن هارد ssd از لحاظ علمی غلط است و بهتر است بگوییم درایو ssd.

ویژگی های مهم یک درایو ssd خوب

برای انتخاب یک حافظه ssd مناسب باید با برخی از ویژگی های مهم یک ssd خوب آشنا باشید. مهم ترین ویژگی های یک ssd خوب سرعت بالا، سبک بودن، مقاومت بالا، صدای کم، مصرف برق پایین، خنک ماندن حین اجرا و در نهایت عملکرد خوب و بازدهی مناسب است.

انواع ssd

درایو های ssd از لحاظ سایز و طراحی در چهار نوع طبقه بندی می‌شوند و هر نوع مزیت های خود را دارد. باید این موضوع را بدانید که هر لپ تاپ یا کامپیوتری قطعا از همه نوع ssd پشتیبانی نمی‌کند و هنگام خرید ssd باید به این مورد توجه کنید.

ssd نوع SATA

درایو های ssd نوع SATA از رایج ترین و ارزان ترین ssd های بازار هستند. این درایو ها 2.5 اینچی هستند و 7 میلی متر ذخامت دارند. این درایو های ssd 2.5 اینچی تقریبا در اکثر کامپیوتر ها و بیشتر لپ تاپ ها می‌توانند نصب شوند و همچنین می‌توانید این ssd های SATA را با استفاده از کدی (Caddy) جایگزین هارد دیسک های 3.5 اینچی کنید. این نوع درایو های ssd از رابط حافظه SATA بهره مند هستند که کند ترین رابط مورد استفاده برای ssd ها است.

ssd نوع mSATA

این نوع ssd ها از سری قبلی یعنی ssd های نوع SATA کوچک تر هستند و در برخی کامپیوتر های قدیمی و لپ تاپ ها استفاده می‌شود. این ssd ها هم از رابط کند و غیر سریع SATA استفاده می‌کنند.

ssd های نوع M.2

کوچک ترین و مدرن ترین نوع ssd ها، ssd های نوع M.2 است که در اندازه های مختلفی توسط کمپانی ها تولید می‌شود. رایج ترین اندازه مورد استفاده ssd نوع M.2 در لپ تاپ ها و سیستم های دسکتاپی M.2 2280 است که 80 میلی متر طول و 22 میلی متر پهنا دارد. ssd های M.2 می‌توانند از رابط SATA که قدیمی هست و یا از رابط پرسرعت PCI بهره بگیرند.

ssd های نوع AIC

در این نوع درایو ssd یک کارت مثل کارت گرافیک بر روی یک شکاف PCIe نصب می‌ود و نسبت به M.2 سرعت بالا تری دارد.

رابط های ssd

یکی از نکات مهمی که در هنگام خرید ssd باید توجه کنیم نوع رابط ارتباطی (Interface) است. درایو های ssd رایج در بازار به طور کلی از لحاظ نوع رابط ارتباطی به سه دسته تقسیم می‌شوند.

رابط SATA

می‌توانیم بگوییم رابط SATA از قدیمی ترین ها و همچنین رایج ترین رابط های ssd در بازار است. به دلیل اینکه بیشترین پهنای باند این نوع رابط 6 گیگابایت است سرعت خواندن یا نوشتن در این نوع ssd ها از حدود 550 مگابایت در ثانیه بیشتر نمی‌شود. با این حال ssd های SATA تا 5 برابر سرعتشان از هارد دیسک های SATA بیشتر است.

رابط SATA در ssd های M.2 SATA و mSATA استفاده می‌شود.

رابط PCIe

از رایج ترین رابط های ssd می‌توان به PCIe  نسل 3.0 اشاره کرد. در این ssd ها از PCI Express استفاده می‌شود که در کارت گرافیک هم آن را خواهید یافت و سرعت بالایی دارد. این اس اس دی های PCIe از پروتکل NVMe بهره مند هستند که از پروتکل SATA سریع تر هستند. البته سرعت ssd های NVMe بسته به مدل های مختلف متفاوت هستند. سرعت خواندن ssd های با پروتکل NVMe می‌تواند به 3500 مگابایت بر ثانیه هم برسد ولی ما حتما نباید انتظار همچین سرعتی را داشته باشیم.

اما ssd های با رابط PCIe نسل 4.0 جدید ترین و پیشرفته ترین ssd های امروزه هستند. سرعت خواندن این اس اس دی ها به 5000مگابایت در ثانیه و سرعت نوشتن متوالی آن ها به 4400 مگابایت در ثانیه می‌رسد. البته موقع خرید ssd های نسل 4.0 باید توجه کنید که همه مادربرد ها و سیستم ها از ssd های با رابط PCIe نسل 4.0 پشتیبانی نمی‌کنند چرا که بستگی به پردازنده آن ها دارد و می‌توان این را یکی از اشکالات این نوع ssd های جدید دانست. قیمت ssd های نسل 4 هم نسبتا بالا است.

فناوری رابط های PCIe یک نسل 5.0 هم دارند که هنوز به بازار عرضه نشده و مادربرد ها و سیستم های خیلی محدودی آن را پشتیبانی می‌کنند. این ssd های جدید هنوز وارد بازار نشده اند و نسلی جدید تر و پرسرعت تر از نسل 4.0 هستند.

سخن پایانی

برای خرید سخت افزار سیستم آن هم در این بازار گسترده تکنولوژی باید شناخت کافی از قطعات مورد نیاز خود داشته باشیم. خرید درایو ssd هم از این قاعده خارج نیست. در بازار درایو های ssd مختلفی وجود دارد. ssd ها با رابط ها و برند های متفاوت با یک دیگر رقابت می‌کنند. برای خرید ssd مناسب خود باید حتما از سیستم و مادربرد خود آگاهی کامل داشته باشیم و نسبت به آن عمل کنیم. نصب آسان و سرعت بالا نسبت به هارد دیسک ها از مزایای مهم درایو های ssd هستند. نسل های جدید درایو ssd با رابط های جدید و تکنولوژی پیشرفته تر نسبت به نسل های قبلی خود سرعت بیشتری در خواندن و نوشتن دارند. با این تفاسیر اگر شما توجه کافی به درایو های ssd و ویژگی های آن ها داشته باشید قطعا می‌توانید یک خرید خوب و با کیفیت با بودجه مناسب داشته باشید.