وقتی برای خرید یک لپ تاپ اقدام می‌کنید سخت افزار های مختلفی را مد نظر خود قرار می‌هید. یکی از مهم ترین قطعات یک لپ تاپ پردازنده گرافیکی آن است. اگر یک گیمر حرفه ای باشید قطعا به پردازنده گرافیکی لپ تاپ دقت می‌کنید زیرا گیم‌ های با حجم و کیفیت بالا به یک پردازنده گرافیکی قدرتمند نیاز دارند. کارت گرافیکی روی مادربرد لپ تاپ قرار دارد و از آن جدا نمی‌شود. کارت گرافیکی فعالیت های گرافیکی را پردازش می کند. این فعالیت ها می‌توانند اجرا کردن بازی های رایانه ای یا رندر کردن پروژه های عکاسی و ویدیویی با گرافیک بالا باشند. معمولا برای پیدا کردن محل پردازنده گرافیکی لپ تاپ می‌توان به فن های آن رجوع کرد اما به هر حال بستگی به خود لپ تاپ هم دارد چرا که سیستم های خنک کننده ممکن است فرق داشته باشند. به پردازنده گرافیکی لپ تاپ به اختصار GPU می‌گویند که در توضیحات لپ تاپ های شرکت های مختلف می‌توانید مشاهده کنید.

انواع برند های پردازنده های گرافیکی

اگر حتی کمی با دنیای تکنولوژی و قطعات رایانه ها آشنایی داشته باشید به احتمال زیاد نام های AMD، Nvidia واینتل را شنیده‌اید. این سه کمپانی پردازنده ‌های گرافیکی برای لپ تاپ های مختلف تولید می‌کنند. در این میان شرکت اینتل نسبت به AMD و Nvidia تازه وارد محسوب می‌شود. معمولا کمپانی Nvidia نسبت به دو رقیب دیگر پردازنده های گرافیکی قدرتمند تری به بازار عرضه می‌کند زیرا به صورت تخصصی به تولید و ساخت تراشه های گرافیکی می‌پردازد. کمپانی های AMD و Nvidia کارت های گرافیکی مجاز برای لپ تاپ ها می‌سازند و نسبت به اینتل معروف تر هستند. شرکت اینتل پردازند های گرافیکی خاص خود را می‌سازد که در کنار CPU جای می‌گیرد و به آن پردازنده گرافیکی آنبرد می‌گویند. پردازنده های گرافیکی اینتل آن چنان قدرتمند هم نیستند و بیشتر از پس کار های معمول و روتین لپ تاپ بر می‌آیند تا پردازش های سنگین.

رده بندی پردازنده های گرافیکی لپ تاپ

پردازنده های گرافیکی که تا الان در بازار عرضه شده‌اند از ضعیف به قوی طبقه بندی می‌شوند:

• پردازنده گرافیکی آنبرد( اینتل iris): این کارت گرافیکی برای منبع تغذیه خود از CPU استفاده می‌کند. لپ تاپ هایی که کارت گرافیک آنبرد دارند و کارت گرافیکی مجزا ندارند.
• پردازنده های گرافیکی MX: کارت ها گرافیکی سری MX 2گیگ هستند و به همین دلیل در رده دوم قرار می‌گیرند.
• پردازنده های گرافیکی GTX: این پردازنده های گرافیکی از 4گیگ شروع می‌شوند و در رده سوم هستند.
• پردازنده های گرافیکی RTX30: کارت های گرافیکی RTX30 از نسخه 3050 تا 3090 مدل های مختلفی هستند و در لپ تاپ های حاضر در بازار ایران یافت می‌شوند.

مشخصات پردازنده های گرافیکی لپ تاپ

همانند CPU پردازنده های گرافیکی هم مشخصات سخت افزاری خاص خودشان را دارند و دانستن این مشخصات برای انتخاب یک کارت گرافیکی مناسب کمک شایانی به ما می‌کند:

1-Memory Bandwidth: یا همان پهنای باند حافظه از مهم ترین بخش های یک پردازنده گرافیکی به شمار می‌رود. مقدار سرعت پردازش و ذخیره در کارت گرافیکی را نشان می‌دهد. هر چقدر پهنای باند حافظه یک پردازنده گرافیکی بیشتر باشد، سرعت رندر کردن فعالیت های گرافیکی بالاتر می‌رود. همچنین وضوح تصاویر و فایل های گرافیکی به این ویژگی بستگی دارد. این سرعت با واحد گیگابایت بر ثانیه اندازه گیری می‌شود.

2-Base clock: به معنی سرعت پایه است و میزان سرعت برای انجام کار های سبک توسط کارت گرافیک گفته می‌شود و با واحد مگاهرتز بیان می‌شود.

3-Boost clock: مقدار حداکثر سرعت پردازنده گرافیکی در هنگام پردازش های سنگین را نشان می‌دهد. با توجه به نوع سیستمی که می‌خواهیم کارت گرافیکی با Boost clock های مختلف وجود دارد.

4-Memory speed: سرعتی است که اطلاعات بین حافظه کارت گرافیک و پردازشگر گرافیک منتقل می‌شود. با واحد مگاهرتز بیان می‌شود.

پردازنده گرافیک سری MX

این نوع کارت های گرافیک از سری جی‌فورس GeForce)) است. پردازنده گرافیکی سری MX برای به کارگیری در سیستم های قابل حمل ساخته شد. شرکت انویدیا Nvidia در سال 2000 با معرفی سری جی‌فورس2 GeForce2)) خط تولید پردازنده های لپ تاپی خود را راه‌اندازی کرد.

هدف کمپانی Nvidia از شروع این خط تولید، ساخت کارت گرافیکی لپ تاپی با شباهت زیاد به پردازنده های گرافیک رایانه های دسکتاپی بود. این روند تا GeForce8 ادامه داشت. در میان کارت های گرافیکی سری MX مدل MX150 با 4گیگ حافظه هم تولید شده اما بقیه مدل ها همگی دارای 2گیگ حافظه هستند.

کارت گرافیک GTX

کارت گرافیکی GTX برای لپ تاپ ها و رایانه های دسکتاپی طراحی شده است. کلمه GTX مخفف Giga Texel Shader eXtreme است و از سال 2008 همزمان با GeForce 200 به بازار آمد. معماری این پردازنده های گرافیکی از نوع Tesla است. البته در سال 2010 در نسل های بعدی معماری آن ها به Fermi تغییر کرد. طی 3سال از 2016 تا 2019 معماری این کارت های گرافیکی بر طبق پاسکال بود و در سال 2020 نوع معماری GTX از پاسکال به تورینگ تغییر کرد. تورینگ نوعی معماری برای طراحی چیپ های انویدیا است که بر پایه تکنولوژی رهگیری پرتو های نوری است. طبق ادعای کمپانی Nvidia معماری تورینگ تا شش برابر از پاسکال سریع تر است.

معماری پردازنده های گرافیکی GTX و RTX هر دو از نوع کانتورینگ هستند. برای اینکه هزینه ها زیاد نشود و برای گیمر ها خرید کارت گرافیک مقرون به صرفه باشد هسته های Tensor و RT حذف شده است. پردازنده های گرافیکی GTX در دو نوع 4گیگ و 6گیگ  در بازار موجود هستند. در کارت های گرافیکی GTX پرتو های نوری به صورت نرم افزاری رهگیری می‌شوند.

کارت گرافیک RTX

پردازنده گرافیکی RTX برای اولین بار در سال 2018 با معماری تورینگ معرفی شد. کلمه RTX مخفف Ray Tracing Texel eXtreme است. تکنولوژی رهگیری پرتو های نوری (Ray Tracing) به صورت بی وقفه Real Time در تراشه های خاصی به نام Turing به کار گرفته شده است. تکنولوژی Ray Tracing بهترین تکنیک گرافیکی برای ایجاد تصاویر واقعی در بازی ها امروزه تا کنکون بوده است. در اصل کارت های گرافیکی RTX به شکل خاص برای پشتیبانی از تکنولوژی رهگیری پرتو های نوری تولید شده اند.

سخن پایانی

پردازنده گرافیکی لپ تاپ یک قطعه بسیار مهم در سیستم های قابل حمل به شمار می‌رود. برای یک خرید اقتصادی و مناسب لپ تاپ باید اطلاعات کافی از سخت افزار داشته باشیم. کارت های گرافیکی برای رندر کردن فعالیت های گرافیکی و بازی ها کاربرد خیلی زیادی دارند و از این جهت بسیار مهم هستند. در انواع مختلف شرکت های بزرگی مانند Nvidia و AMD پردازنده های گرافیکی خود را به بازار عرضه کردند و با توجه به نیاز و میزان بودجه خود می‌توان برای خرید کارت گرافیکی اقدام کرد. در هنگام خرید کارت گرافیکی باید به اصالت کالا و نو بودن آن نیز دقت کنید و شیوه تشخیص بهترین قطعه را بلد باشید.